Kurs odbywa się w Tatrach częściowo na Hali Gąsienicowej, częściowo w rejonie Morskiego Oka lub w Tatrach Słowackich. Bazą kursu jest Centralny Ośrodek Szkolenia PZA „Betlejemka”, obozowisko taternickie w Morskim Oku , schroniska na Słowacji.
Program realizowany jest przynajmniej w połowie w Tatrach. Połowa zajęć wspinaczkowych może odbywać się w innym rejonie o charakterze wysokogórskim. Zajęcia z autoratownictwa mogą odbywać się w terenie skałkowym.
Zajęcia rozpoczynają się o godzinie 10 w Centralnym Ośrodku Szkolenia PZA „ Betlejemka” na Hali Gąsienicowej. Na miejscu znajduje się kuchnia turystyczna- samodzielne przygotowywanie posiłków, w schronisku „Murowaniec” możliwość zakupu posiłków.
Prosimy o zabranie na kurs:
- odzież wierzchnia nieprzemakalna – przeciwwiatrowa (kurtka z kapturem i spodnie)
- ciepła odzież i bielizna oddychająca
- czapka i rękawiczki
- buty podejściowe
- buty wspinaczkowe
- zapasowe skarpety
- latarka czołowa z zapasową baterią;
- plecak z pasem biodrowym (optimum 30-40 l.);
- obuwie domowe (kapcie, klapki);
- śpiwór (Betlejemka oferuje tylko koce),
- menażka, kubek sztućce, jedzenie,
- opcjonalnie składane kijki trekingowe.
Zasady uczestnictwa
Kurs taternicki przygotowuje do samodzielnego i bezpiecznego uprawiania wspinaczki w górach pozbawionych pokrywy śnieżnej. Ukończenie kursu i zdanie egzaminu uprawnia do otrzymania karty taternika.
Do kursu mogą przystąpić osoby, które ukończyły podstawowy kurs wspinaczki w skałkach lub kurs wspinaczki na własnej asekuracji w skałkach.
Osoby niepełnoletnie mogą być szkolone po uzyskaniu pisemnej zgody podpisanej przez rodziców (prawnych opiekunów).
Absolwent otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kursu zgodnie z programem PZA, podpisane przez instruktora . Warunkiem zaliczenia kursu jest opanowanie wymienionych w programie umiejętności praktycznych. Ukończenie kursu i zdanie egzaminu uprawnia do otrzymania karty taternika.
Treść zajęć
Tematy wykładów
- Sprzęt i wyposażenie wspinacza: demonstracja i zapoznanie z działaniem całości sprzętu do wspinaczki letniej oraz innych elementów wyposażenia; zakres zastosowań, wady i zalety poszczególnych elementów.
- Asekuracja:
- teoria asekuracji – różne rodzaje asekuracji, siły działające w układzie asekuracyjnym;
- obsługa przyrządów asekuracyjnych, zachowanie na stanowisku;
- stanowiska – budowa różnych typów stanowisk, stanowiska dolne, górne i pośrednie;
- prowadzenie wyciągu – taktyka prowadzenia wyciągu, prowadzenie jedno- i dwutorowe, łączność w zespole, specyfika prowadzenia w terenie kruchym, prowadzenie na trawersach, asekuracja w zejściu;
- asekuracja na lodowcach i specyfika wspinaczki zimowej (opcjonalnie) – uzmysłowienie odrębności i trudności działania w górach lodowcowych oraz w zimie.
- Operacje linowe, autoratownictwo:
- zjazdy – budowa stanowisk zjazdowych, czynności przy wykonywaniu serii zjazdów, różne sposoby zjazdu i asekuracji w zjeździe, przejazd przez węzeł;
- wychodzenie po linie – różne metody wychodzenia, sytuacje wymagające wyjścia po linie, zasady poręczowania i poruszania się na poręczówkach;
- autoratownictwo w wypadkach związanych z odpadnięciem – nawiązanie kontaktu z poszkodowanym, metody uwalniania się asekurującego od ciężaru wiszącego partnera (przeniesienie ciężaru na stanowisko), sposoby dotarcia do poszkodowanego, metody opuszczania i zjazdu z rannym (w tym opuszczanie na związanych linach) oraz metody podciągania;
- pierwsza pomoc – udzielanie pierwszej pomocy z uwzględnieniem specyficznych sytuacji wypadków górskich;
- udział w akcjach ratunkowych – zachowanie w sytuacji usłyszenia sygnału pomocy, zasady współpracy z pogotowiem górskim, zasady zachowania się w akcji z użyciem śmigłowca.
- Taktyka:
- niebezpieczeństwa gór – z naciskiem na występujące latem, niebezpieczeństwa zimowe i gór lodowcowych tylko w zakresie podstawowym; zachowanie się w sytuacjach awaryjnych związanych z załamaniami pogody;
- strategia i taktyka: planowanie sezonu wspinaczkowego, wybór celów i dróg; zaplanowanie drogi podejścia, wariantów drogi, wycofów, drogi powrotu; dobór partnera; dobór sprzętu, wyposażenia itp.
- biwakowanie – biwak planowany i nieplanowany, biwaki zimowe tylko w zakresie podstawowym;
- Topografia i orientacja w terenie górskim:
- orientacja w górach – metody nawigacji w górach z wykorzystaniem mapy, kompasu i GPS;
- przewodniki i korzystanie z nich – główne typy przewodników, korzystanie ze schematów i opisów dróg ze szczególnym uwzględnieniem przewodnika WHP;
- topografia szczegółowa rejonu działania – piętra doliny, drogi podejść i zejść, przebieg ważniejszych dróg wspinaczkowych w ścianach i sposoby wycofania się z nich;
- najważniejsze rejony wspinaczkowe Tatr Polskich i Słowackich – ogólne omówienie ich charakterystyki z uwzględnieniem bazy noclegowej i szlaków turystycznych.
- Etyka, przepisy, historia:
- zasady etyczne obowiązujące w gronie ludzi gór – opcjonalnie;
- przepisy regulujące uprawianie taternictwa – przepisy TPN, TANAP, PZA;
- historia alpinizmu i taternictwa – opcjonalnie.
Zajęcia praktyczne
- Węzły i podawanie liny – podstawowe węzły wykorzystywane we wspinaniu, wiązanie się liną do uprzęży i bezpośrednio, podawanie i wybieranie liny. Asekuracja poprzez ciało.
- Korzystanie z literatury, sporządzanie opisów dróg, szkiców, mapek, planów taktycznych.
- Podstawy autoratownictwa, manipulowanie sprzętem:
- uwalnianie się na stanowisku od ciężaru wiszącego partnera;
- łączenie lin pod obciążeniem i przepuszczanie węzła przez karabinek (najprostszą metodą);
- zwózka partnera w wysokim przyrządzie;
- wyciąganie partnera – przynajmniej jedną metodą (metoda U, flaszencug lub przeciwwaga).
- Wbijanie i wybijanie haków.
Wspinaczki
Wymagane jest minimum 10 dni zajęć terenowych (w tym 9 dni wspinaczkowych), w czasie których zrealizowane mają być następujące punkty programu:
- droga prowadząca granią – w tym fragmenty z asekuracją lotną;
- droga prowadząca kominem;
- droga prowadząca ścianą;
- schodzenie drogą wspinaczkową;
- minimum 3 drogi co najmniej 10 wyciągowe;
- drogi o trudnościach IV w skali UIAA oraz sprawne prowadzenie przez każdego z kursantów wyciągów o trudnościach co najmniej III w skali UIAA; w miarę możliwości zalecane drogi o wyższej klasie trudności;
- poznawanie wycofów ze ścian w terenie;
- wycofywanie się ze ściany serią zjazdów w ilości umożliwiającej przećwiczenie głównych metod zjazdu (przyrząd wysoki i niski); zalecany zjazd ze stanowiska samodzielnie skonstruowanego przez kursantów w oparciu o stałe punkty;
- wspinaczka na szczyt leżący poza otoczeniem doliny, w której odbywa się zasadnicza część szkolenia (z uwzględnieniem aspektów topograficznych);
- wspinaczki z zastosowaniem liny dwużyłowej;
- ćwiczenia autoratownictwa w terenie w zakresie j.w.
Opcjonalnie:
- wspinaczki techniką sztucznych ułatwień;
- biwakowanie w górach.
- wspinaczki nocą.